In Memoriam Hein de Haan: Bouwmeester van mogelijkheden

Ruigoord Variaties - Hein de Haan, bouwer op Ruigoord

Ruigoord Variaties – Hein de Haan, bouwer op Ruigoord

Woensdag 12 augustus nam Ruigoord afscheid van Hein de Haan, die op 4 augustus onverwacht in zijn slaap overleed. Hein trad in 2009 toe tot het bestuur van St. Ruigoord met als portefeuille de renovatie en nieuwbouw. Na tien jaar praten slaagde hij er al eerste in om samen met het dorp een plan te maken waar iedereen achter stond. De plannen zijn de afgelopen twee jaar daadwerkelijk uitgevoerd op de bouw van het nieuwe dorpshuis en een mussenonderkomen na.

‘Helaas was het niet mogelijk om Hein op te baren in de kerk en naar goed Ruigoords gebruik een wake te houden’, aldus Rudolph Stokvis. Gelukkig was wel het portret van Hein in de reeks Ruigoord Variaties net afgekomen. ‘Hein heeft de afgelopen weken geposeerd en op de vrijdag voor zijn overlijden heb ik het afgemaakt’, vertelde schilder Hennie van der Vegt.

Tijdens het afscheid deelden vier sprekers hun herinneringen aan Hein de Haan: Hans Plomp in zijn rol als spreekstalmeester van het dorp, bestuursadviseur Luuk Hamer, Ruigoord Ambassadeur Aja Waalwijk en tot slot Ruigoords’ galeriehoudster Grazyna Przybyl. De rode draad in hun verhalen: Hein was een man met een enorm vermogen om groepen mensen hun dromen waar te laten maken.

Hans Plomp schetste Hein de Haan als de man die het voor elkaar kreeg om het dorp verbinden aan een plan voor nieuwbouw en renovatie voor Ruigoord. Nu dit op een haar na is uitgevoerd, fluisterde voorouder Simon Vinkenoog Hans gisterenavond in dat Ruigoord nog iets meer is gaan lijken op de wereld die we betreden na ons leven op deze aarde. Hans troostte de aanwezigen met een boeddhistische zegswijze: Als je geboren wordt dan huil jij en lachen de anderen, en als je overlijdt lach jij en huilen de anderen.

Bestuursadviseur Luuk Hamer memoreerde Hein als de onvermoeibare en altijd optimistische trekker van de renovatie en nieuwbouw. Onder zijn leiding werden er tien nieuwe ateliergebouwen neergezet, waardoor er ruim 20 nieuwe atelierhouders konden instromen. De oudbouw werd gerenoveerd en de kerk kan ook weer 80 jaar mee. ‘Makkelijk was dat niet, want er was altijd wel ergens iemand te vinden die een bezwaar wist te formuleren’, memoreerde Luuk. ‘Maar het lukte en nu staat er iets waar Ruigoord nog tot in de lengte der jaren plezier van zal hebben. Er vallen enorm veel gaten nu hij er niet meer is. Dat geldt ook voor nieuwe initiatieven waarbij Hein betrokken was, zoals het nieuwe project Dennendal.’

Aja Waalwijk leerde Hein midden jaren ’70 kennen bij de kraak van Uilenburcht, waar Dr. Rat woonde en ook Montje Joling. Het waren de jaren van de stadsvernieuwing en de grote ingrepen in de infrastructuur van de stad. Overal spotte Aja Hein, altijd in de weer om de gemoederen te kalmeren én om een plan in de week te leggen om ook deze keer de gevolgen van het Wibautisme waar het stadsbestuur aan leed – alles slopen – te keren. Dat lukte niet altijd, maar vaak ook wel. Hein heeft honderden panden in de stad kunnen bewaren waardoor zij een nieuwe bestemming konden krijgen. Aja: ‘Het was heel bijzonder om na de bestuurscrisis in 2008 te zien hoe het het nieuwe bestuur de enorme ervaring met het begeleiden van groepsprocessen inzette om langzaam naar gestaag tot essentie te komen, waardoor ook het draagvlak ontstond voor de nieuwbouw.’

Grazyna Pryzbyl begon met haar herinnering met de vraag aan alle aanwezigen om eens flink te niezen. ‘Hatsjoe’, dat hebben we Hein vaak horen zeggen als er een hobbel in beeld kwam. Zijn vermogen om ook in contact te blijven als je het over de zaak niet met elkaar eens was, heeft hem een netwerk opgeleverd dat de hele wereld omspande: Van Urban Resort en Museum ’t Schip, Vrijburcht en Nieuw & Meer tot dorpjes in China op een dagreis afstand van de dichtstbijzijnde snelweg.
Grazyna: ‘Hein zei altijd: In de bouw heb je altijd tegenslagen, de realiteit pakt altijd anders uit dan het plan. Daar moet je oplossingen voor zoeken, want je hebt als architect de mensen wat beloofd.’ Hein was een warme persoonlijkheid met een heldere geest die zich in dienst stelde van de raelisatie van de ambities en dromen van anderen. En Hein was ook een groot leraar. Hij was ook een echte leraar. Dus bloemetje: Wees aardig, trek je niets aan van idooit gedoe, ga goed om met tegenslagen.’

Zelf werkte ik in de jaren 2009 – 2015 intensief met Hein samen in het bestuur van Stichting Ruigoord. Wij werden bij elkaar gebracht door Eric Duivenvoorden. We waren het heel snel eens over de aanpak die we moesten volgen om de gevolgen van de bestuurlijke crisis uit 2008 te bezweren en tot een gedragen plan voor de revitalisatie van Ruigoord te komen. We deelden onze ervaring in het begeleiden van groepsprocessen en waren het daarover verrassend eens, ondanks onze verschillende ‘walks of life’. Natuurlijk schuurde het ook wel eens flink tussen ons in onze rollen als bestuurders. Dan belden we elkaar. ‘Mag ik je even toespreken’, was onze code om het gesprek over het conflict te openen. We hebben altijd alles uit de weg kunnen ruimen.

Lieve Hein, mag ik je nog één keer toespreken. Ik ben het er totaal niet mee eens dat je zo vroeg bent vertrokken. Ik was gisteren op Ruigoord bij je afscheid en keek met nieuwe ogen naar wat alles je daar hebt neergezet. Iedereen die ik sprak vertelde me dat het doel wat ons in 2009 stelden, is gerealiseerd. Iedereen is blij met het nieuwe élan in een dorp dat er in bouwkundig opzicht weer jaren tegen aan kan. Wil je Montje, Simon en de bakker de hartelijke groeten van ons overbrengen? En wist je al dat het dorpshuis het Hein de Haan Huis gaat heten?